Basisschool de Boomgaard

In de zomer van 2018 is de basisschool de Boomgaard in Amsterdam-West heringericht. Voorheen was het gehele schoolplein betegeld. Na een extreme hoosbui kon het regenwater dan ook niet makkelijk wegstromen. In het herontwerp is gekozen voor het toepassen van Weerproof-maatregelen. Daarnaast zijn er verschillende soorten (speel)gebieden gecreëerd.

Initiatief
De basisschool de Boomgaard is aan het groeien. Zo ontstond er een tekort aan fietsenstallingen. Ook gaf het betegelde plein de kinderen nauwelijks uitdaging tot spelen en ontdekken. De architect van het nieuwe plein, Bas Vogelpoel, woont in dezelfde straat als de Boomgaard. Bas stapte op de directrice af met het voorstel om mee te denken over alternatieven. Wat bleek, de school was al bezig met het bedenken van oplossingen. Daarnaast had een ouder uitgevonden dat er subsidie was voor het herinrichten van schoolpleinen. Bas heeft een aantal ouders en leerkrachten gevraagd mee te denken over het ontwerp. Er werden schetsen gemaakt en de subsidieaanvraag is hiermee ingediend en gehonoreerd. In samenwerking met Van der Tol als uitvoerend hovenier is het schoolplein gerealiseerd.

Weerproof maatregelen
Doorlaatbare verharding/ halfverharding
Tijdens het ontwerp is er rekening gehouden met waterdoorlatend oppervlak. Ook is gekeken naar de ligging van de verharding en is deze zoveel mogelijk vervangen door halfverharding. Een voorbeeld van halfverharding zijn betonstenen met open delen waardoor gras of planten kunnen groeien. Er liggen houtsnippers rond speeltoestellen en er is halfverharding toegepast waar gras tussen groeit. Hierdoor kan regenwater gemakkelijker de grond in zakken. Ook zijn er delen bedekt met een rubberen playtop, een zachte valondergrond. Deze playtop verdeelt het water, laat het water door en is ook snel droog.

Groen dak
Op het schoolplein staat een berging en kippenhok. Op het dak van deze berging is een groen dak aangelegd. Dit groene dak houdt het water tijdelijk vast, het heeft een waterbufferende functie. Door het regenwater op het groene dak op te vangen zorgt het voor ontlasting van het riool. In de zomer heeft het groene dak ook een verkoelende werking.

Regentonnen
De regenpijp van het dak van deze berging is ook nog eens afgekoppeld en stroomt naar verschillende regentonnen. Het regenwater wat op het dak valt, en niet opgenomen wordt door de beplanting op het dak, kan zo opgeslagen worden. De regentonnen hebben een kraantje waar het water uitgehaald kan worden om bijvoorbeeld de planten op het plein water te geven.

Infiltratiekratten
Tijdens de transformatie van het schoolplein is de riolering ook deels vernieuwd. Zo is de riolering opgeschoond en verbeterd door de putten te herpositioneren. In het midden van het schoolplein ligt de meeste verharding. Dit verharde gedeelte kan tweezijdig overstromen, indien nodig, naar een gedeelte met schors en aan de andere kant naar het speelgedeelte met de rubberen playtop. Wel zit er een put in het midden van het plein waar het water als eerst naar toe stroomt. Dit water stroomt naar infiltratiekratten die onder het plein zijn aangelegd. Dit zijn holle kratten omhuld met textiel. Via de put in het plein stroomt het regenwater in de kratten. Hierin wordt het regenwater tijdelijk opgeslagen. Door het tijdelijk bergen van regenwater wordt het rioolstelsel ontlast.

Vergroening
Op een deel van het plein is een daadwerkelijke boomgaard gerealiseerd. Hier zijn jonge (fruit) bomen geplant met houtsnippers als ondergrond. Bomen nemen veel regenwater op, bieden schaduw en zorgen voor een verkoelende werking tijdens warme perioden. Langs de schutting is een bamboeborder aangelegd. Door het vergroenen van de zijkanten van het plein kan water beter opgenomen worden.

Het schoolplein wordt al een jaar gebruikt en is af. Toch worden er nog aanpassingen doorgevoerd. Doordat het plein intensief gebruikt wordt is besloten om een grasveldje te vervangen. Er wordt gekeken naar alternatieven. Dit kunnen matten of keitjes zijn die als halfverharding werken of rubberen tegels. Het lijkt erop dat het de rubberen playtop gaat worden. Zo is het schoolplein nog steeds in ontwikkeling.

Locatie: Gibraltarstraat, Amsterdam.

Meer weten over Bas Vogelpoel Architecten? Check hun website voor meer projecten: www.basvogelpoel.nl
Meer weten over Van der Tol hoveniers? Check ook hun website over groene oplossingen en het klimaatbestendig maken van de stad: https://www.vandertolbv.nl/