Regenwater gebruiken in gebouwen 

Met regenwater de wc doorspoelen, kleding wassen en de tuin besproeien? Het enige wat je nodig hebt is een opvangsysteem. Hoe groter het dak, hoe groter de winst.

Opvangsystemen voor regenwater bestaan in verschillende soorten en maten. Voor elk gebouw is wel een geschikte plek te vinden. Of het nou om één woning gaat of een complete flat, een school of een kantoor. Hoe meer mensen regenwater gebruiken, hoe minder drinkwater we verspillen.

Minder drinkwater produceren is voordelig voor het milieu. Zeker in tijden van droogte, wanneer natuurgebieden en rivieren onder druk staan. Maar regenwater gebruiken, is ook goed voor de portemonnee.

Regenwater opdrinken of ermee badderen of douchen, is minder verstandig. Vanwege gezondheidsrisico’s is dat in Nederland verboden.

Woningen

Wie regenwater opvangt, heeft nauwelijks drinkwater nodig. Let maar op:

Voor een woonhuis met een dakoppervlak van 70 m², een afvoercoëfficiënt van 0,9 en een gemiddelde maandelijkse neerslag van 65 mm, bedraagt de maandelijkse hoeveelheid beschikbaar hemelwater 4 m³.

70 m² x 0,9 x 0,065 m = 4 m³ water

Een huishouden van 3 personen kan hiermee een maand lang de wc doorspoelen en wasjes draaien. Of nou ja, bijna. De gemiddelde Nederlander gebruikt: 35 liter voor de wc en 15 liter voor de wasmachine. Dat is 50 liter per dag.

Dat betekent dat 3 personen samen zo’n 4,5 m³ per maand verbruiken. Met 4 m³ regenwater, hebben ze dus nog maar 0,5 m³ drinkwater nodig.

Kortom: wie wijs is, gebruikt regenwater.

Opvangsysteem

Een huisinstallatie voor het gebruik van regenwater bestaat uit: een reservoir, een filter, een pomp, aansluiting op gebruikspunten, een overstort en een aansluiting op de drinkwaterleidingen.

Reservoir

Reservoirs zijn meestal gemaakt van beton of van kunststof. Betonnen reservoirs zijn sterk en hebben een ruwe oppervlaktestructuur. Micro-organismen kunnen zich aan de ruwe wanden hechten en de aanwezige verontreiniging afbreken. Het nadeel is dat deze reservoirs zwaar zijn. Bij plaatsing op binnenterreinen moet de locatie met een hijskraan bereikbaar zijn.

Voor kleine reservoirs ligt het gebruik van kunststof tanks voor de hand. Deze zijn licht en passen op zolder, in de kruipruimte of in de tuin. Kleinere reservoirs kun je aan elkaar koppelen om de gewenste reservoirinhoud te bereiken.

Bij hogere grondwaterstanden kan het dat reservoirs in tuin en kruipruimte opdrijven. Bij kunststof reservoirs is opdrijving te voorkomen met een laag van grind of granulaat. Deze laag vormt tegelijk de ondergrond waarop micro-organismen verontreiniging kunnen afbreken.

Het reservoir reinigen moet gemiddeld 1 keer per 10 jaar.

Regenwaterzakken

In de kruipruimtes van bestaande gebouwen, kunnen kunststof waterzakken dienstdoen als reservoir. De overige installatieonderdelen komen dan in een goed bereikbare, zodat deze bereikbaar zijn voor onderhoudswerkzaamheden.

Schematische weergave van hoe een regenwaterzaksysteem in een woning kan worden gemaakt. © Just Nimbus

Aanvulling

Gebruik je het reservoir voor de wc en wasmachine, dan mag het nooit leegraken. Dat betekent dat je de tank in droge periodes moet aanvullen met drinkwater. Zolang je één dag vooruit kunt, is het goed.

Aanvulling voorkomt ook dat het slib indroogt bij een leeglopend reservoir. Ingedroogd slib kan verontreiniging veroorzaken als het reservoir weer volloopt.

De tank aanvullen met drinkwater is eenvoudig. Drinkwaterbedrijven eisen wel een onderbreking tussen het drinkwaternet en het regenwatersysteem. Je voldoet aan deze eis door de toevoeropening ruim boven het hoogste wateroppervlak in het reservoir aan te brengen. Om verwisseling van de waterleidingen uit te sluiten, is het handig om de hemelwaterleiding te coderen met een afwijkende kleur of leidingmarkeringen.

Overloop

Bij sterke regen of gering gebruik van het hemelwater, kan het reservoir overlopen. Sluit de overloop bij voorkeur aan op een infiltratievoorziening of op oppervlaktewater. Is dit niet mogelijk? Sluit de overloop dan aan op het hemelwaterriool of het gemengde riool.

Utiliteitsgebouwen

Kantoren, scholen en andere grote utiliteitsgebouwen die regenwater gebruiken, besparen veel drinkwater en ontlasten de riolering. Het grootste deel van het drinkwater verdwijnt namelijk in het toilet.

Een gemiddelde kantoormedewerker gebruikt 16 liter water per dag voor toiletspoeling. Bij 20 werkdagen komt dit neer op 320 liter per maand. Bij een kantoor met 160 fte’s is dat in totaal 51 m³ per maand.

In dit voorbeeld kan een kantoor al het drinkwater voor toiletspoeling vervangen door opgevangen regenwater.

Grotere tank

Installaties voor gebruik van regenwater in utiliteitsgebouwen zijn vergelijkbaar met installaties bij woningen. Het belangrijkste verschil is de opslagtank, die is namelijk vele malen groter.

Meer weten?

Kijk voor inspiratie en producten bij de handige links aan de rechterkant.