De kratproef op de som nemen

In Stadstuin Overtoom te Amsterdam zijn infiltratiekratten in de bodem geplaatst om regen tijdelijk op te vangen. Het regenwater gaat tijdens een bui dan niet in het riool, maar in deze kratten. Maar doen de kratten wel echt wat ze moeten doen? En hoeveel regen kunnen ze nou precies opvangen? We namen eind november de (krat)proef op de som.

De infiltratiekratten (80cm x 80 cm x 35 cm) zijn tijdens de stadsvernieuwing Stadstuin Overtoom in de grond geplaatst. Het regenwater dat op de daken van de gebouwen in de omgeving valt, voert via de regenpijpen af naar de kratten. Deze vullen zich, en houden het water tijdelijk vast. Langzaam stroomt het water naar het grondwater en verdwijnt in de dichtstbijzijnde sloot of het diepere grondwater. De kratjes zijn geplaatst om te voorkomen dat regenwater hinderlijk op straat komt te staan.

Op 26 november is getest of de infiltratiekratten het regenwater ook echt opvangen zoals bedoeld. De proef is onderdeel van het afstudeeronderzoek van Niki Niëns, die hydrologie studeert aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Stadsdeel Nieuw West, de woningbouwcorporatie Eigen Haard, Waternet en Amsterdam Rainproof doen hiermee samen ervaring op met een nieuwe methode van regenwater opvangen. 

Een regenbui nabootsen: de kratten werken!

Tijdens de proef hebben medewerkers van Waternet in twee uur de infiltratiekratten vol laten lopen met drinkwa­ter uit een brand­kraan. Deze regenbui van 56.000 liter drinkwater komt overeen met 16,5 mm neerslag en dat komt ongeveer één keer per jaar voor. De infiltratiekratten liepen vol met water. Een goed teken! Voor, tijdens en na het vullen van de kratten zijn uitgebreid metingen verricht aan het waterniveau in de kratjes en het omliggende grondwater. Zo krijgen we meer inzicht hoe het water stroomt en of de kratjes ook werken.

Het onderzoeksteam is aan het meten. © Merlijn Michon

De infiltratiekratten werken, maar nog niet alles gaat goed

Het is erg belangrijk dat de kratjes alleen worden gevuld met regenwater. Door verkeerde huisaansluitingen kan ook het afvalwater uit de omringende huizenblokken in de infiltratiekratten worden afgevoerd. Dit is niet de bedoeling, want het vuile water kan naar het oppervlak komen en dit is gevaarlijk voor de gezondheid. Daarnaast kunnen de kratjes dichtslibben. In juli bleek dit helaas wel het geval in Stadstuin Overtoom. Na de ontdekking zijn de aansluitingen weer op het rioolstelsel aangesloten en de putten doorgespoeld. Waternet gaat samen met partners in het voorjaar kijken hoe dit kan worden voorkomen bij de aanleg van nieuwe infiltratiekratten.

Verder onderzoek

Niki Niëns (Vrije Universiteit) gaat de verzamelde gegevens de komende maanden verwerken. Dit geeft ons inzicht in het functioneren van deze rainproof maatregel.

Niki gaat deze metingen ook gebruiken om een computermodel van de kratjes en het grondwater in de omgeving te testen op de werkelijkheid. Met dit model kunnen voorspellingen wor­den gedaan over wat er gebeurt bij meer neerslag, of wanneer ook in andere delen van de wijk kratjes worden aangelegd.  Daarnaast onderzoekt ze of de kratjes ook (negatieve) invloed hebben op de omgeving, zoals lokale te hoge grondwaterstanden. Natuurlijk delen we haar onderzoek op het rainproof platform!

Luister ook op BNR Radio (11.44 minuten) naar de uitleg van de infiltratieproef door Floris Boogaard.

Het onderzoeksteam. Van links naar rechts: Frank Smits, Floris Boogaard, Mark Wesselius, Lieke Doodeman, Niki Niëns, Gerrit van Vliet, Maartje Buijs, Robin Aalst, Klaas Gaal. © Merlijn Michon