Geen plassen in de Burmanstraat

Een simpele oplossing, breed toepasbaar, zonder veel extra kosten. Dat is de waterbergende weg in de Burmanstraat. Door het straatprofiel aan te passen, kan de weg meer regenwater opvangen.

Het begon zo. Stadsdeel Oost en Waternet wilden een waterbergende weg en zochten een geschikte plek, vertelt Adriaan Verduijn. Hij is tegenwoordig gemeentelijk projectleider in Diemen, maar werkte tot 2014 in stadsdeel Oost.

In de Burmanstraat stond groot onderhoud gepland. De straat werd helemaal opengebroken; een uitgelezen kans om meer waterberging te creëren. “Wij dachten met name aan infiltratie in de grond. Omdat de straat vrij hoog ligt zou dat geen probleem geven.”

Grondwater mocht niet stijgen

Door die hoge ligging had de Burmanstraat vrijwel geen wateroverlast, met uitzondering van de achtertuinen, die lager liggen dan de weg. Oorspronkelijk lagen er slootjes achter de tuinen, maar die zijn in de loop der jaren dichtgegooid, met wateroverlast als gevolg. Een paar jaar geleden heeft Waternet in overleg met de bewoners daarom een nieuw ondergronds drainagesysteem aangelegd.

Waterberging onder de weg zou een stijging van het grondwater betekenen, en een extra belasting voor het pas aangelegde drainagesysteem. Adriaan: ‘Wij dachten, dan pomp je even harder, maar dat kon niet. Iedere centimeter water die erbij komt, betekent een zwaardere belasting op het drainagesysteem.”

Dus moest er verder gezocht worden. Er volgde een uitgebreide studie naar diepte-infiltratie van het water, ruim tien meter onder de grond. Als je zo diep onder de grond iets wilt veranderen, kom je terecht bij de provincie. Die zei: ‘Als je hier wilt infiltreren, mag de grondwaterkwaliteit niet achteruit gaan of veranderen’. Adriaan: “Daar kregen we dus geen toestemming voor.

Wat is een waterbergende weg?

Bij een waterbergende weg had iedereen een bepaald beeld: een holle weg, waarbij het regenwater door de bestrating in infiltratiekratten zakt, en het water langzaam weg laat lopen.

“Simpel gezegd: je gooit een bak water op straat en het moet in de weg zakken, dat is een waterbergende weg.”

Maar ook de infiltratiekratten zouden het grondwaterpeil verhogen. Het was Floris Boogaard van ingenieursbureau Tauw, die vervolgens met een hele simpele oplossing kwam: een ander straatprofiel.

Adriaan: “Normaal leg je in Nederland een stoep aan, stoepbandje naar beneden, parkeren, straatje mooi rond. Wij hebben voor het ‘w-profiel’ gekozen, waardoor je bij de stoep dieper naar beneden gaat en op straat een grotere hoeveelheid water kan bergen: zo’n 200 kubieke meter water extra.”

Bij een hevige bui duurt het een half uur tot een uur totdat het water is weggelopen via de straatkolken. Als de bui extreem is, blijft het water op straat staan en stroomt het vanzelf over het maaiveld richting Amstel.

Breder denken

De innovatie zit hem in een ander, dieper profiel. “We zijn heel lang met eerdere oplossingen bezig geweest, maar toen deze oplossing voorbij kwam, waren we zo klaar.”

“Het is eigenlijk een hele simpele ingreep, maar je creëert toch extra waterberging”

Een deel van de oplossing zat hem in breder denken. “Iedereen heeft dat beeld van een holle weg waar het water doorheen zakt. Als je het water op straat kan laten staan en gewoon af kunt voeren, is het ook een waterbergende weg.”

En het blijkt goed te werken. Tijdens de extreme regenbui van 28 juli 2014 was er geen enkele wateroverlast in de Burmanstraat. In Betondorp wijzigen ze ook de straatprofielen, met de aanvulling dat regenwater ook in de plantsoenen wordt opgevangen. 

Samenwerken

Als je iets wilt veranderen, zul je samen moeten werken, zegt Adriaan.

“Bij rainproof inrichten heb je elkaar nodig.”

“Het lastige van zo’n waterbergende weg aanleggen, is dat je met verschillende organisaties en bestuurslagen te maken hebt. Waternet zorgt voor de riolering; het stadsdeel voor het straatprofiel en beheer. Het is altijd de vraag waar de verantwoordelijkheid van de een begint en de ander ophoudt. ‘Wie beheert dit? En wie gaat zijn portemonnee trekken?’ Je probeert de kosten zo laag mogelijk te houden zodat iedereen zijn reguliere beheer nog uit kan voeren.”

Tips van Adriaan

Houd het simpel

Iedereen had een vastomlijnd beeld van een waterbergende weg, maar het kan ook simpeler. Door het straatprofiel een klein beetje aan te passen, kan een weg meer water opvangen.

“Zo’n oplossing ontlast je rioolstelsel voor 5 tot 10 procent, zonder dat je ingewikkelde dingen hoeft te doen.”

Kijk breder

Oplossingen voor wateroverlast moet je niet alleen op straatniveau uitvoeren. Kijk meteen naar een heel gebied, zegt Adriaan. “Op het moment dat je compleet vernieuwend wil zijn, moet je veel hoger insteken en meteen de wethouder erbij betrekken, of zelfs de provincie.”

Creëer bewustwording

“De urgentie voor rainproof oplossingen ontbreekt nu nog. Er moet een calamiteit gebeuren, voordat er echt wat verandert. Kijk naar de gaswinning in Groningen: pas als huizen gaan instorten, gaan we wat doen”. Bewustwording creëren bij bewoners is daarom belangrijk, denkt Adriaan. Net als draagvlak hebben binnen verschillende organisaties.

Lever maatwerk

“Als je in de Burmanstraat of in Betondorp voor een oplossing kiest, wil dat nog niet zeggen dat je het ook op de Dam toe kunt passen. Het is altijd contextafhankelijk.”