Regenwater recyclen in het tuincentrum

Intratuin Amsterdam vangt genoeg regenwater op om al hun planten van water te voorzien.

De planten krijgen bij Intratuin Amsterdam regenwater te drinken. Dat klinkt vanzelfsprekend maar dat is het niet. Een tuincentrum zou namelijk net zo goed kraanwater kunnen gebruiken. Kraanwater in Nederland is erg goedkoop, toch is regenwater beter. Beter voor de planten die niet goed tegen het kalk in leidingwater kunnen maar ook beter voor het milieu: regenwater hoeft namelijk niet eerst gefilterd te worden. Bovendien draag je zo bij aan de regenwateropvangcapaciteit van de stad.

Toen Menno Wielinga, zoon uit een kwekersfamilie, en zijn vrouw Stacey Wielinga-Venker in maart 1997 het tuincentrum Intratuin aan de Nobelweg in Amsterdam openden, legden ze op eigen initiatief een regenwater hergebruiksysteem aan. “Dat was toen erg in opkomst onder kwekers,” zegt Menno.

“Ik heb wel eens uitgerekend dat als er 1 millimeter regen valt, wij 6000 liter water op kunnen vangen.”

Het regenwater dat op het 6000 vierkante meter grote dak van het bedrijf valt stroomt via dakgoten naar een grote silo waarin het wordt opgeslagen. De silo heeft een diameter van 10,5 meter, en kan in totaal 210.000 liter water vasthouden.

Een gedeelte van het dak. ©Merlijn Michon

Eenvoudig systeem

Vanuit de grote silo wordt het water via ondergrondse pvc-buizen richting een tweede kleinere silo die binnen in het tuincentrum staat gepompt. Het water komt hier op kamertemperatuur en wordt zuurstofrijker gemaakt dankzij een kleine pomp in de silo. Hiervandaan gaat het water richting de planten.

Menno: “Het is een heel eenvoudig systeem eigenlijk, dat tegenwoordig door veel kwekers wordt gebruikt. Het enige wat wij doen is het buizenstelsel op tijd leeg pompen om ruimte te maken voor een volgende regenbui. Dankzij een sensor gaat dat volledig geautomatiseerd.”

Zo heeft het tuincentrum haar eigen regenwatervoorziening, waar niet alleen de planten van leven, maar waar ook de vloeren mee geschrobd worden. In de 18 jaar dat het systeem nu staat, is het slechts één keer voorgekomen dat er niet genoeg regenwater was na een droge periode. Toen moest er toch water uit de kraan getapt worden.

“Op ons dak valt ongeveer 5 miljoen liter regen per jaar, daarvan hebben wij 2 miljoen liter water nodig. Er valt dus ruim genoeg zou je zeggen, maar het probleem is dat het niet gelijkmatig over het jaar valt.”

Soms is er te weinig water en soms te veel. Mocht de silo te vol raken, dan loopt het overtollige regenwater via een overstort richting het nabijgelegen oppervlaktewater, een sloot achter het pand.

De grote regenwatersilo buiten. ©Merlijn Michon

Onderhoudsarm systeem

Het onderhoud dat bij dit systeem komt kijken is gering, zegt Menno. “Zolang het niet verzakt, gebeurt er niks mee.” Ook van bevriezingsgevaar is geen sprake omdat de pvc-pijpen ondergronds liggen. De buitensilo kan wel bevriezen, maar het is doorgaans alleen de bovenste laag die bevriest.

De grootste uitdaging zijn de bladeren die in de dakgoten en in de silo vallen. De regenpijpen hebben om die reden bladfilters, en de dakgoten worden regelmatig gereinigd. Op de buitensilo ligt een zeil om vuil buiten te houden. Eens in de twee jaar wordt de silo grondig schoon gemaakt en slib van de bodem verwijderd. De silo wordt om verzekeringsredenen regelmatig door een extern bedrijf gecontroleerd.

Het schoonhouden van het glazen dak is wel onderhoudsintensief, zeker in de herfstmaanden wanneer het blad van de bomen valt. Om verontreiniging van het water te voorkomen moet het dak regelmatig worden schoongemaakt.

Zouden ze het nu opnieuw moeten aanleggen, dan zou Menno het liefst een ondergrondse bak willen om het regenwater in op te slaan. Dat neemt veel minder ruimte in dan een silo. De dakgoten zouden ook iets breder kunnen zijn, zodat ze nog meer water kunnen verwerken. Maar op dit moment werkt hun hergebruiksysteem naar volle tevredenheid.

Zowel Menno als Stacey vinden het jammer dat hergebruik van regenwater niet gestimuleerd wordt in Nederland. “In Duitsland zie je bijvoorbeeld dat het heel normaal is om een regenton in je tuin te hebben, en aparte leidingen voor drinkwater en regenwater te hebben”. 

”Een systeem zoals wij hebben, of je nu een silo gebruikt of een regenton, is voor zowel bedrijven als particulieren heel geschikt.”

De kleine regenwatersilo binnen. ©Merlijn Michon

Tips van Menno en Stacey

• Kijk van tevoren goed naar de hoeveelheid regenwater die je wilt opvangen en hergebruiken. Zo hadden Menno en Stacey aanvankelijk een te grote silo die veel meer regenwater opving dan ze konden gebruiken en veel ruimte innam. 
• Wees je ervan bewust dat de kosten van het aanleggen en onderhouden van een regenwater hergebruiksysteem soms niet opwegen tegen de besparing op het gebruik van leidingwater.